maatschappelijke norm of verwachting die mensen hebben ten aanzien van het concept
gender en de rollen die bij de verschillende genders zouden horen
Een gendernorm…
is een norm
[Eigenschap of hoedanigheid algemeen]
wordt vaak nogal traditioneel of stereotiep opgevat, waarbij er vooral gedacht wordt
in een mannelijk en vrouwelijk gender en gedrag dat of rollen die bij die genders
zouden horen
[Onstoffelijke inhoud]
is een norm m.b.t. het concept gender en de rollen die bij de verschillende genders
zouden horen
Gender werd niet alleen minder relevant, 'wat' gender is kwam ook ter discussie te
staan. In een wereld gekenmerkt door grotere gendergelijkheid, konden rigide gendernormen
– de basis voor die ongelijkheid – langzamerhand ook worden losgelaten. Het versoepelen
van die normen heeft ruimte gecreëerd voor allerhande minderheden die niet voldeden
aan traditionele opvattingen over gender en 'natuurlijke' heteroseksualiteit. In het
kielzog van de vrouwenbeweging kwam de norm dat vrouwen slechts op mannen zouden kunnen
vallen ter discussie te staan, net zoals mannen van mannen bleken te kunnen houden.
Homoseksualiteit was niet langer een afwijking van de gendernorm ('een echte man valt
op een vrouw') maar werd een variatie: er zijn allerlei soorten mannen en sommigen
vallen op vrouwen, anderen op mannen.
De voortdurende nadruk op 'normaal' gedrag voor respectievelijk jongens en meisjes
beperkt een individuele benadering van het kind. Op de school waar een van ons werkzaam
is, hebben genoeg jongens last van het machogedrag dat ze volgens de heersende gendernorm
zouden moeten vertonen. De basisschool is nu juist dé plaats om kinderen aan te leren
dat die gendernorm niet zo belangrijk is en leerlingen het zelfvertrouwen te geven
zich te laten zien zoals ze zijn. Kinderen hebben rolmodellen nodig, zo divers mogelijk.
Een basisschool is gebaat bij een divers team. Een team met stoere, lieve, sportieve,
intellectuele, muzikale, strikte, relaxte, religieuze, niet-religieuze, witte, zwarte,
homoseksuele, heteroseksuele en, o ja, vrouwelijke en mannelijke leerkrachten.
De cinaedus is een man met afwijkend gedrag, dat sociaal veroordeeld wordt met spot
en schimp. De afwijking bestaat uit een overschrijding van de gendernorm: vrouwelijk
gekleed gaan, onmannelijke gebaren of gang, wulps en oversekst gedrag. De cinaedus
wordt vaak geassocieerd met beschikbaarheid voor anale seks. Maar toch wordt hij niet
gezien als een homoseksueel, want hij kan ook een vrouwenjager zijn. De dichter Catullus
schold Julius Caesar uit voor cinaedus, en beschimpte hem in één adem als echtbreker
en meisjesjager. De afwijking situeert zich dus niet binnen de tegenstelling homo/hetero,
maar binnen het contrast mannelijk/vrouwelijk.
