Het uiten van racistische opmerkingen, niet zozeer uit kwaadwilligheid, maar eerder vanuit de overtuiging dat alles gezegd en geschreven moet kunnen in een open maatschappij, ook al gaat dat ten koste van anderen. Het woord kwam op toen Gordon in het televisieprogramma Holland's Got Talent enige flauwe grappen debiteerde over een man van Chinese afkomst die door velen als racistisch beschouwd werden. Bronnen: Arjen van Veelen in nrc.next, 2 december 2013 en Vice.
Gezelligheidsracisme…
is racisme
| Aard herkomst | inheems woord |
|---|---|
| Vroegste datering | 2013 |
| Periode opkomst | Het woord kwam op toen Gordon in het televisieprogramma Holland's Got Talent enige flauwe grappen debiteerde over een man van Chinese afkomst die door velen als racistisch beschouwd werden. |
| Vorm | Afbreking | |
|---|---|---|
| Enkelvoud | gezelligheidsracisme | ge.zel.lig.heids.ra.cis.me |
| Aantal lettergrepen | 7 |
|---|---|
| Hoofdklemtoon | 2de lettergreep |
| Type | zelfstandig naamwoord |
|---|---|
| Naamtype | soortnaam |
| Geslacht | onzijdig |
| Lidwoord | het |
| Getal | geen meervoud |
| Betekenisklasse | abstractum |
| Type | samenstelling |
|---|---|
| Linkerlid | gezelligheid |
| Linkerlidtype | zelfstandig naamwoord |
| Rechterlid | racisme |
| Rechterlidtype | zelfstandig naamwoord |
| Tussenklank | s |
| Hyperoniem | racisme |
|---|
Op werk, in restaurants, op straat, op de wc: als Aziatische Nederlander krijg je wel vaker een bak stront aan gezelligheidsracisme over je heen. Bij mij wordt er ongeveer één keer per maand een variant op 'Poepchinees' naar me geslingerd. Over het 'poep'-gedeelte valt nog te twisten, maar dat ik van Chinese afkomst ben, dat valt niet te ontkennen. Soms wordt er daarom uit gemakzucht alleen 'Chinees' naar me geroepen. Gelukkig bedacht Gordon wat creatievere benamingen in topshow Holland's Got Talent. Nu het wereldnieuws is dat Gordon 1,3 miljard Chinese mensen alleen associeert met de restaurants die sommige voormalige landgenoten van hen in Nederland bestieren, vroeg ik mijn medespleetogen of ze Gordon ook maar gedoe vinden.
Tot die tijd roep ik zelf een Woord van het Jaar uit (en roep ik iedereen op hetzelfde te doen). Dit jaar is dat niet voedselsjoemel, ook niet zelfje, de Nederlandse vertaling van selfie, maar het prachtige woord gezelligheidsracisme, ofwel, voor de lol racistisch zijn omdat het moet kunnen (ik kwam het woord dit weekend tegen in een reportage van Vice). Gezelligheidsracisme is het officieelste woord van 2013.
Helemaal top dit jaar is het gezelligheidsracisme, breed uitgedragen door bekende Nederlanders die via de omroep of commerciële zenders hun intellectueel vermogen met ons delen. Zo was er Gordon die een meneer met een Chinees uiterlijk grappend aansprak met zijn traditioneel-Nederlandse numerieke bestelling bij de afhaalchinees om de hoek. En daar waren de bekende voetbal-en-televisiepersoonlijkheden die hun homofobie mochten etaleren.
| Taalvariëteit | (vooral) in Nederland |
|---|---|
| Tijd | neologisme |