Verschijnsel waarbij iemand overstelpt wordt door allerlei soorten informatie afkomstig van social media; informatieovervloed veroorzaakt door het gebruik van social media. Herm Kisjes en Mayke Calis gebruikten het woord in de titel van hun pas verschenen boek Socialbesitas. Sociale media: van vertier tot verslaving. Socialbesitas is een mixwoord van Engels social dat hier verkort is uit de woordgroep social media en obesitas. Het, wat algemenere, woord infobesitas wordt al langer gebruikt. Socialbesitas wordt vaak als een aandoening beschouwd, met klachten als concentratieverlies, slechte nachtrust, sombere gevoelens en prikkelbaarheid. Socialbesitas past in een rijtje ongemakken die bij de moderne tijd horen, bijvoorbeeld cyberchondrie, de Facebookdepressie, de gameboyrug en tabletkramp. Dit soort moderne aandoeningen werden door het Instituut voor Nederlandse Lexicologie verzameld in het e-klachtenwoordenkboekje.
Socialbesitas…
is een verschijnsel
| Aard herkomst | inheems woord |
|---|---|
| Vroegste datering | 2013 |
| Bedenker | Het woord werd waarschijnlijk bedacht door verslavingsdeskundige Herm Kisjes en journaliste Mayke Calis die het woord gebruikten in de titel van hun boek Socialbesitas. Sociale media: van vertier tot verslaving. |
| Bijzonderheden | Genomineerd door Van Dale als Woord van het Jaar 2013. |
| Samenhangende woorden (vorm) | digibesitas; infobesitas |
| Samenhangende woorden (betekenis) | attentiorexia; multiscreenfenomeen |
| Vorm | Afbreking | |
|---|---|---|
| Enkelvoud | socialbesitas | so.ci.al.be.si.tas |
| Aantal lettergrepen | 5 |
|---|---|
| Hoofdklemtoon | 3de lettergreep |
| Uitspraakwijze | Nederlands en Engels |
| Type | zelfstandig naamwoord |
|---|---|
| Naamtype | soortnaam |
| Geslacht | vrouwelijk |
| Lidwoord | de |
| Getal | geen meervoud |
| Betekenisklasse | abstractum |
| Type | splintersamenstelling |
|---|---|
| Linkerlid | social |
| Linkerlidtype | bijvoeglijk naamwoord |
| Rechterlid | -besitas |
| Rechterlidtype | splinter |
| BasiswoordRechterlid | obesitas |
| Tussenklank | geen |
| Hyperoniem | verschijnsel |
|---|
Jongeren zijn dag en nacht bezig met hun mobiel: 'socialbesitas'? Als Michael Carl, modemarketingman bij Vanity Fair, uit eten gaat met vrienden, spelen ze een spelletje. Alle telefoons gaan op een stapel in het midden van de tafel. Wie op zijn telefoon kijkt voor de rekening komt, moet betalen, was laatst te lezen op de site van The New York Times. De toenemende druk om doorlopend met vrienden in contact te staan, alles te volgen en snel te reageren kan allerlei kwalen veroorzaken. Daarvoor waarschuwen Herm Kisjes en journalist Mayke Calis in hun vandaag verschenen boek Socialbesitas. Sociale media: van vertier tot verslaving.
Jeugd lijdt onder 'socialbesitas'. Social media zet jongeren onder druk. Zij hebben een dagtaak aan het controleren van hun social mediakanalen. Het gevolg is dat prestaties van scholieren achteruitgaan, maar ook dat er nieuwe aandoeningen ontstaan. Dit lichten journalist Mayke Calis en verslavingsdeskundige Herm Kisjes vandaag toe in NRC Next en RTL Nieuws naar aanleiding van de publicatie van hun boek Socialbesitas dat vandaag verschijnt. Dwangneurotische trekjes. Verslaving aan social media en mobiele apparaten is al eerder als probleem van de moderne tijd vastgesteld. Uit het boek blijkt dat jongeren een dagtaak hebben aan het dwangmatig controleren van de mobiele telefoon en de social media kanalen.
We lijden weer aan iets nieuws, lazen we de afgelopen 24 uur in zowel de Volkskrant als de NRC: Socialbesitas. Herm Kisjes, eigenaar van een verslavingspraktijk, en journalist Mayke Calis schreven er een boek over. Een handboek voor ouders, opvoeders en docenten 'die worstelen met het socialemediagebruik van hun 'kinderen'. Kennelijk is het nodig: jongeren (tieners en twintigers) verliezen zich in social media. En dat is slecht. Conclusie van het boek: meer voorlichting en wellicht ook duidelijke richtlijnen. Voor wie dan? Op de website van Socialbesitas staat een aantal prachtige termen: Phantom Vibration Syndrome (denken dat je telefoon trilt, terwijl dat niet zo is), Fear of missing out (de angst online iets te missen), Body Dysmorphic Disorder (je steeds lelijker voelen omdat iedereen zich online zo mooi presenteert) en mijn favoriet, No Mobile Phobia (bang zijn om zonder smartphone te zitten) zijn symptomen van deze social media-ziekte.
| Domein | media, communicatie en telecommunicatie |
|---|---|
| Domein | ICT |
| Tijd | neologisme |