staleend


LET OP: Dit woord heeft ook oudere betekenissen. Alleen de nieuwe betekenissen worden getoond. Bekijk dit woord in het Algemeen Nederlands Woordenboek om alle betekenissen te zien: staleend (ANW)

staleend 1.0

Betekenis

fokeend die in een stal wordt gehouden

Een staleend…

is een eend; is een zwemvogel; is een vogel

  • [Doel of bestemming] wordt vooral gefokt vanwege zijn vlees, dat als delicatesse wordt verkocht, maar levert als nevenproduct ook eendenveren en eendendons op
  • [Plaats] wordt in Nederland voornamelijk op of rond de Veluwe gefokt, waarbij het altijd om de pekingeend gaat; is in Frankrijk en België meestal een barbarie-eend (ook wel muskuseend of Kaapse eend genoemd)
  • [Woongebied] leeft in een stal, die in sommige gevallen de mogelijkheid tot vrije uitloop biedt
  • [Frequentie] wordt in Nederland vaak rond de kerstdagen gegeten
  • [Waardering] wordt door dierenrechtenorganisaties als beklagenswaardig beschouwd, onder andere omdat het dier geen toegang heeft tot open water, waaraan het een natuurlijke behoefte heeft; levert vlees op dat in Nederland als een delicatesse wordt beschouwd
  • [Verscheidenheid] kan een pekingeend of een barbarie-eend (muskuseend, Kaapse eend) zijn; bestaat ook in een vrije-uitloopvariant, met name in het geval van de in Nederland gefokte pekingeend

Over het woord

Aard herkomst inheems woord
Vroegste datering 2017
Vorm Afbreking
Enkelvoud staleend stal.eend
Meervoud staleenden stal.een.den
Aantal lettergrepen 2
Hoofdklemtoon 1ste lettergreep
Type zelfstandig naamwoord
Naamtype soortnaam
Geslacht mannelijk of vrouwelijk
Lidwoord de
Betekenisklasse diernaam
Type samenstelling
Linkerlid stal
Linkerlidtype zelfstandig naamwoord
Rechterlid eend
Rechterlidtype zelfstandig naamwoord
Tussenklank geen

Het woord in gebruik

Hyperoniem eend

Waar de dierenwelzijnsorganisatie vorig jaar met kerst haar pijlen richtte op 'het kooikonijn' (dat inmiddels niet meer wordt verkocht), is dit jaar 'de staleend' aan de beurt. Met radiospotjes en op sociale media worden Albert Heijn, Lidl en Aldi vanaf maandag dringend verzocht de eend definitief van het kerstmenu te schrappen. 'Dit zijn de enige drie grote supermarkten die nog barbarie-eend verkopen, een staleend uit Frankrijk', zegt Valeska Hovener, woordvoerder van Wakker Dier. 'De eenden leiden een erbarmelijk leven, vergelijkbaar met de plofkip. Ze staan met duizenden op elkaar gepropt in een potdichte schuur met roostervloeren.'

https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/de-delicieuze-excellente-kersteend-heeft-een-erbarmelijk-leven-gehad~b9f79c68b/,

Staleenden leven met dertien dieren op één vierkante meter in een stal. Zonder frisse lucht, zonder toegang tot zwemwater [...]. Van de tien grootste supermarkten zijn Albert Heijn, Aldi en Lidl de laatste die staleend in hun kerstassortiment hebben. De overige ketens zijn overgestapt op de vrije-uitloopvariant of verkopen helemaal geen kersteend meer.

https://www.wakkerdier.nl/persberichten/staleend-met-kerst-opnieuw-in-de-schappen/,

Dier&Recht overhandigde gisteren een petitie met meer dan 25.000 handtekeningen aan Tweede Kamerleden en landbouwwoordvoerders om aandacht te vragen voor de 8 miljoen Nederlandse staleenden die nooit water zien [...]. Jaarlijks moeten 8 miljoen eenden in Nederland het zonder vijver of waterbad stellen. Ze leven in een dichte stal, komen nooit buiten, en hebben geen water om in rond te zwemmen of zich mee te verzorgen.

https://www.animalstoday.nl/staleenden-zwemmen-petitie-aangeboden/,

met voorzetselgroep


Voorzetsel: in

  • staleend in de schappen

Staleend met kerst opnieuw in de schappen.

https://www.wakkerdier.nl/persberichten/staleend-met-kerst-opnieuw-in-de-schappen/,

Voorzetsel: uit

  • staleend uit de schappen

Wakker Dier wil staleend uit de schappen.

https://panorama.nl/nieuws/binnenland/wakker-dier-wil-staleend-uit-de-schappen,

Tijd neologisme