Seks is het laatste wat een mens vergeet, in drukwerk misschien nog wel meer dan in
het echt. Meestal heeft tsundoku een banalere oorzaak. De ware lezer lijdt aan een
tomeloze boulimie. Zijn nieuwsgierigheid wil altijd meer en zijn grootste angst geldt
het moment waarop hij ontdekt al zijn lectuur te hebben verbruikt: het ogenblik waarop
het wc-boek aast. Daarom laat hij overal in huis zijn stapels aangroeien, zoals een
alcoholist zijn geheime drankvoorraad.
Fictie is immers cruciaal om ons bestaan leven in te blazen. Het geeft ons de grote
verhalen die ons een plaats in de realiteit helpen vinden en de knagende onzekerheid
blust die in ieder van ons woekert. Ik maak en koop echter geen boeken om ze te lezen.
Wel om naar hen te luisteren. Dit fenomeen, boeken verzamelen zonder ze te lezen,
staat in Japan bekend als tsundoku. Het heeft niets vandoen met uitpakkerij. Het gaat
erom dat elk boek een ander idee of concept vertegenwoordigt en een andere wereld
of universum vastlegt in een tastbare vorm. Boeken inspireren en stimuleren daardoor
de creativiteit. Alleen al het kijken naar hun titels en omslagen kan een creatieve
vonk losmaken.
Er woedt een oorlog. Een woordenoorlog. Eén tussen Noord en Oost. Tussen Scandinavië
en Japan. Zij strijden om de wereldbeker 'verpakken van onnozele dingen in hippe woorden
of trends'. Scandinavië scoorde al met hygge (gezellige thee aan het haardvuur), lagom
(ongezellige soberheid) en sisu (nog ongezelligere zelfdiscipline). Uit Japan kregen
we al shinrin-yoku, lucratief vertaald als 'bosbaden', maar eigenlijk betekent het
niets meer dan een gewone wandeling tussen de bomen. En kijk, sinds gisteren weet
ik dat er ook een toegewijde beoefenaar van de eeuwenoude kunst van tsundoku in mij
schuilt. [...]. Die tsundoku is de winnaar, als u het mij vraagt. Torenhoog staat
ie er, boven al die scandi-truut vol overbodige woorden. Geen hipsterterm, nochtans,
want het bestaat al even. Sinds 1879, zo leert de BBC mij. [...]. De definitie is
simpel: plafondhoog opstapelen van leesmateriaal. Meer boeken kopen dan je ooit gelezen
krijgt. Tsundoku is de oorzaak van de nooit eindigende to-read-lijsten, de reden achter
de eeuwigdurende leesfrustratie, de oorzaak van de versnellende verstoffing van boekcovers
allerhande.
